Suriye’de aylarca süren iç savaş, bugüne kadar daha çok Suriye’ye dış müdahalenin yapılıp yapılmayacağı konusu çerçevesinde gündeme gelmiştir. Farklı dinî ve etnik gruplar da dâhil olmak üzere Suriye’deki halkın durumu konusu ise ikinci planda kalmaktadır. ORSAM daha önce Suriye’deki Çerkeslerin Rusya’ya göçleri ile ilgili makale ve rapor yayımlamıştır.[1] Raporda da belirtildiği gibi Çerkeslerin Rusya’ya göç etmek istemelerinin nedeni ise Suriye’deki gelişmeler dolayısıyla kendi vatanlarına (Rusya Federasyonu içerisindeki Kuzey Kafkasya) dönmek istemeleridir. Son günlerde ise Suriye’deki Hristiyanların da diplomatik kanallar aracılığıyla Rus Dışişleri’ne başvurdukları ve vatandaşlık talebinde bulundukları bilinmektedir. Suriye Hristiyanlarının kaleme aldıkları mektupta şöyle satırlar yer almaktadır: “Biz Saidnaya, Maarat Seydnaya, Maaloula ve Maarun’da yaşayan Kalamun Hristiyanları, Hz.İsa’nun doğumundan sonra ilk kez kendi topraklarımızdan kovulma tehlikesiyle karşı karşıyayız. Bizler, göçmenler karargâhlarında gezmektense ölümü tercih ederiz. Bundan dolayı biz, vatanımızı, onurumuzu ve dinimizi savunacağız ve Hz. İsa’nın gezdiği toprakları terk edip gitmeyeceğiz. Batı’nın destek verdiği teröristlerin amacı, sivillerin vahşice öldürülmesi de dâhil olmak üzere en kötü metotlarla bizim varlığımızı yok etmektir… Suriye kanunları çifte vatandaşlığa izin verdiğinden dolayı biz, Rusya Federasyonu vatandaşlığı kazanmayı seçtik, tabii bu mümkünse…”[2] Yine yukarıda alıntı verdiğimiz mektupta yaklaşık 50 bin kişinin Rusya vatandaşlığını kazanmak istediği, bunlardan çoğunun doktor, mühendis, avukat ve iş adamı olduğu, kendilerinin her şeye sahip oldukları ve para istemedikleri belirtilmiştir. Suriye Hristiyanları, kendilerini bu mektubu yazmaya iten sebebin de Batı ile fanatik gruplar arasındaki işbirliği olduğunu ileri sürmüşlerdir. Rusya Dışişleri yetkilileri, başvuru ile ilgili kararın en üst seviyede verileceğini belirtmişlerdir. Diğer taraftan Moskova’nın Rusya’ya övgüler içeren satırlardan memnun kalmış olmalıdır. Nitekim Batı, mektupta terörist olarak adlandırılan muhaliflerle işbirliği yapan “kötü adam” olarak tasvir edilirken Suriye Hristiyanları, Rusya’yı “bütün dünyada barış ve istikrar faktörü” olarak görüyorlar: “Rusya, ülkemiz, halkımız ve devletimizin toprak bütünlüğünü savunmaktadır. Biz, daima Rus Ortodoks Kilisesi’nin desteğini hissediyoruz. Asırlar boyunca Doğu Hristiyanlarının çıkarlarını Rusya kadar savunan başka bir ülke olmamıştır…”[3] Suriye nüfusunun (22.5 milyon /2013) yaklaşık yüzde 10’nu Hristiyanlar oluşturmaktadır. Hristiyanlar ise Suriye Ortodoksları (yüzde 50); Katolikler (yüzde 18) (Suriye Katolik ve Melkit Katolik Kilisesi mensupları); Ermeni Kilisesi ve Rus Ortodoks Kilisesi mensuplarından ibarettir. Rus Dışişleri’ne başvuruda bulunanlar ise Suriye Ortodoksları’dır. Suriye’nin Dinî ve Mezhep Haritası[4] Yukarıda da belirttiğimiz gibi, Rus yetkililer, bu başvurudan memnun kalmış olmalılar. 50 bin kişinin Rusya vatandaşlığına geçmek istemesi şüphesiz Rusya’ya karşı oluşan güvenin bir göstergesiydi. Bu da Moskova’nın Suriye politikasının bir neticesiydi. Bu husus aynı zamanda bölgede Moskova’nın prestijinin arttığını da göstermektedir. Aynı şeyleri Rus Ortodoks Kilisesi için de söylemek mümkündür. Rus Ortodoks Kilisesi, hem yurtdışındaki Ruslar hem de diğer Ortodoks Hristiyanlarla yakından ilgilenmektedir. Suriye Ortodokslarının, Rusya vatandaşlığın alınması ise diğer Ortodoks merkezleri (örneğin İstanbul) ile rekabet içerisinde olan Rus Ortodoks Kilisesi’nin hareket alanını da genişletecektir. Aynı şey Kremlin için de geçerlidir. Neticede Suriye Hristiyanlarına Rusya vatandaşlığı verildiği takdirde bunlar hemen Rusya’ya göç etmeyecek, kendi yerlerinde kalmaya devam edeceklerdir. Suriye’deki çatışmalar sürdükçe ve Hristiyanlar da bundan zarar gördükçe, Rusya bu “yeni vatandaşları”nı koruma bahanesiyle Suriye’nin içişlerine karışmak için önemli bir koz da elde etmiş olacaktır. Bundan dolayıdır ki üst düzey Rus yetkililerinin, Suriye Hristiyanlarının başvuruları ile ilgili olumlu yanıt vermeleri, şaşırtıcı olmayacaktır. [1]Suriye Çerkesleri, ORSAM Rapor No. 130, Kasım 2012. [2]“MİD: Siriyskie Hristiane Obratilisy Za Rossiyskim Grajdanstvom”, 16.10.2013, http://vz.ru/news/2013/10/16/655187.html [3]“MİD: Siriyskie Hristiane Obratilisy Za Rossiyskim Grajdanstvom”, 16.10.2013, http://vz.ru/news/2013/10/16/655187.html [4]http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Syria-Religion-Map.jpg&filetimestamp=20110504162944&