Geçtiğimiz hafta Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya ordusundaki asker sayısının 1.5 milyona, toplam görevli sayısının da 2.389.130 kişiye çıkartılmasını öngören kararnameyi imzaladı. 1 Aralık 2024 tarihi itibarıyla bu kararın hayata geçirilmesi planlanmaktadır. Rusya Ordusundaki Asker Sayısı SSCB'nin yıkılışından sonra Rusya Federasyonu ordusundaki asker sayısı oldukça azaltıldı. Bu yaklaşım 20. yüzyılın son yılları boyunca da devam etti. Örneğin 1997'de Rusya Federasyonu ordusu 1.2 milyon askerden oluşurken 2001'de bu sayı yalnızca 1 milyondu. Bunda şüphesiz bu yıllarda Batı ile ilişkilerin "romantik" dönemden geçmesinin (ki, 2001'de Vladimir Putin Alman Federal Meclisi'nde Almanca konuşma bile yapmıştı) de etkisi vardır. Ancak eski Sovyet coğrafyasında başlayan renkli devrimler, Rusya-Batı ilişkilerini gerçek seyrine döndürdüğü gibi taraflar bir taraftan ordularındaki asker sayısını yeniden arttırmaya başlarken diğer taraftan da silahsızlanma anlaşmalarından da çekildiler. Buna paralel olarak askerî teknolojiler geliştirme ve dünya silah pazarındaki payı arttırma rekabeti de yeniden alevlendi. İlişkiler gerginleştikçe, hatta III. Dünya Savaşı ihtimali daha sesli bir şekilde dile getirilmeye başlandıkça da ordulardaki asker sayısı da üretilen askerî teknolojiler de aynı oranda artmaktadır. Rus ordusundaki asker sayısı özellikle Ukrayna Savaşı'nın başladığı 2022 yılından itibaren periyodik olarak artmaktadır. Ağustos 2022'de ordudaki asker sayısı 1.150.628'e, Aralık 2023'te 1.320.000'e çıkartılmıştır. Akla bir milyon askerin bu savaş için yetip yetmediği sorusu gelse de bu sayının ancak küçük bir kısmının Ukrayna cephesinde savaştığı belirtilmelidir. Rusya Federasyonu torpakları Japonya'dan Avrupa'ya, Kuzey Kutbu'ndan Orta Asya ve Kafkasya'ya kadar yayıldığından dolayı söz konusu kalabalık ordudaki askerlerin de dünyanın dört bir tarafına dağıldığı, bunların kara, deniz, uzay vb farklı birliklerde görev yaptığı görülmektedir. Diğer taraftan son kararnamenin şüphesiz kendine özgün sebepleri de vardır. Rus Ordusundaki Asker Sayısının Artışındaki Sebepler Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov ordudadaki asker sayısının artışını, "Rusya'nın Batı sınırlarındaki düşmanca davranışlarla Doğu sınırlarındaki istikrarsızlık" ile açıkladı. Avrupa ülkelerinin Ukrayna'ya asker gönderip göndermeme ve Ukrayna'ya daha fazla askerî teknoloji yardımı yapıp yapmama konusunu tartışmasının da Kremlin'in bu kararı almasında etkili olduğu söylenebilir. Yine Peskov'un işaret ettiği Orta Doğu'daki vaziyet de gün geçtikçe daha da fazla ülkeyi içine çekmektedir. Orta Doğu, Rus dış politikasında da her zaman önemli rol oynamış ve Rusya kendisi için zor dönemlerinde bile bölgede çıkarlarını gözetmeye çalışmıştır. Kaldı ki Avrupa ile Orta Doğu dışındaki ülkeler de - örneğin Japonya - Rusya'nın Ukrayna'daki meşguliyetinden istifade ederek Rusya ile sınır sorunlarını çözmek isteyebileceklerdir. Tüm bunlardan dolayı da Rusya kendi sınırlarındaki asker sayısını arttırma ihtiyacı hissetmektedir. Yurtdışındaki Rus Askerî Üsleri Rusya'nın son yıllarda kademeli olarak asker sayısını arttırmasının bir başka sebebi de NATO sınırlarının genişlemesidir. Finlandiya ile İsveç'in NATO üyesi olması Rusya'yı rahatsız ettiği gibi Moskova da kuzey sınırlarında daha fazla asker bulundurmak zorunda kalmıştır. Yine Batı ile gerginleşen münasebetler dolayısıyla Moskova, yurtdışındaki üslerin vaziyetini de gözden geçirmektedir. Bilindiği gibi günümüzde Belarus, Ermenistan, Kırgızistan, Tacikistan, Suriye, Dinyester Yanı bölgesi (Moldova) ve bağımsızlıklarını Rusya'nın tanıdığı Abhazya ile Güney Osetya'da Rus askerî üsleri bulunmaktadır. Ayrıca Tacikistan-Afganistan sınırında Rus birliklerinin görev yaptığı, Kazakistan'da ise başta Baykonur Uzay Üssü olmak üzere bazı üslerin kiralandığı belirtilmelidir. Dünyanın dört bir tarafında günümüzde yaşanan sorunlar, bu üslerin önemini daha da arttırmaktadır ki, Moskova günümüzde özellikle Orta Doğu'da bu üslerin sayısını arttırmaya çalışmaktadır. Ukrayna'nın Kursk Saldırısı ve Yeni Askerî Bölgelerin Oluşumu Son artışın bir başka önemli sebebi, Ukrayna askerî birliklerinin Batı'dan aldıkları destekle Rusya'nın farklı bölgelerine hava saldırıları düzenlemesi, hatta Kursk örneğinde görüldüğü gibi karadan Rusya sınırlarına girerek saldırıya geçmesidir. Bu husus, Rusya'nın hem Kursk hem de çatışmaların devam ettiği Donetsk-Lugansk hatları boyunca asker sayısını artırmasını, teknik açıdan da güçlendirilmesini gerektirmektedir. Nitekim Rus yetkililer de bu kararı yorumlarken, "bunun Rusya Federasyonu'nun askerî güvenliğinin sağlanması için gerektiği"ni dile getirmektedirler. Rus ordusundaki asker sayısının artışı Moskova'nın yeni askerî bölgelerin kuruluş kararıyla da ilgilidir. Rusya 2000 yılından itibaren 5 askerî bölgeye - Batı, Güney, Merkezî, Doğu, Kuzey Filo - bölünmüşken Kremlin, Moskova ve St. Petersburg askerî bölgelerinin de yeniden tesis edilmesini istemektedir. Dolayısıyla orduya katılacak yeni askerler buradaki birliklerin temelini oluşturacaktır. Yeni askerî bölgelerin oluşumu ise adlarından da anlaşılacağı üzere Rusya'nın stratejik mahiyetteki iki ilinin güvenliğinin sağlanması ile ilgilidir. Rus ordusundaki asker sayısının artışı, paralı askerlerin orduya dahil edilmesiyle gerçekleşmektedir. Tüm devlet ve özel kanallar, paralı asker olarak orduya katılımı teşvik eden reklamlar vermektedir. Nitekim Rus yetkililere göre gerek Ukrayna gerekse de Suriye'de görev yapan Rus askerlerin büyük bir kısmı, Rusya Savunma Bakanlığı ile kontrat yapan paralı askerlerden oluşmaktadır. Dolayısıyla Rus ordusundaki asker sayısı artmasına ragmen yetkililer, yeni bir seferberliğin olmayacağını dile getirmektedirler. Dünyanın En Kalabalık İki Ordusu: Çin ve Rusya Böylece Rus ordusu 2024 yılının sonunda Çin ordusundan (2 milyon) sonra dünyanın ikinci en kalabalık ordusu olacaktır. Rusya'yı ise Hindistan (1.4 milyon) ve ABD (1.28 milyon) takip etmektedir. Yine ilk beşteki ülkelerle kıyaslandığında da Rusya'nın bu kadar asker bulundurması doğal görülmektedir. Zira Çin ve Hindistan, dünyanın en büyük nüfusuna sahip iki ülke olsa da hem sahip olduğu topraklar çok daha az hem de her ne kadar uzun yıllardır ABD'nin asıl rakibi olarak Çin gösterilse de ABD/Batı - Çin ilişkileri hiçbir zaman Batı-Rus ilişkileri kadar gerginleşmedi. Yine ilginç hususlardan biri de ABD'nin askerî teknolojiler üretimi ve ihracatını arttırmasına rağmen ordusundaki asker sayısında düşüş yaşanmaktadır. 2024'te ABD ordusu son 80 yılın en düşük asker sayısına sahiptir (1.280.000). Bu husus şüphesiz ABD'nin coğrafî konumu ile ilgili olup dünyanın dört bir tarafındaki askerî faaliyetlerini de olumsuz etkilememektedir. Rusya'nın Bir Mesajı Var... Rusya ordusundaki asker sayısının artışının yanı sıra Rus yetkilileri topçu birlikleri ile deniz filosunun güçlendirilmesi, silahsız hava araçları gibi teknolojilerin kullanımının arttırılması gibi konulara da önem vermektedirler. Diğer taraftan Vladimir Putin'in imzaladığı bu kararnameyle Ukrayna ve Batı'ya bir mesajın da verildiği kesindir. Moskova, böylece Ukrayna konusunda geri adım atma niyetinin olmadığını gösterdiği gibi Batı'nın Ukrayna konusunda atacağı sonraki adımı da beklemeye koyuldu. Batı'da ise bu konuda fikir birliği yoktur. Ukrayna'ya desteğin devam ettirilmesi, hatta asker gönderilmesi gerektiğini savunan siyasetçiler olduğu gibi barış görüşmelerinin bir an başlaması gerektiğini dillendirenlerin sayısı da az değil. Ancak Kasım 2024'te ABD'de yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde Batı'nın kesin kararını vermeyeceğini de söylemek mümkündür ki, bundan dolayı tüm tarafların dikkatleri bu seçimlere yoğunlaşmış bulunmaktadır. Bu yazı 1 Ekim 2024 tarihinde www.fikirturu.com'da yayımlanmıştır.